ความหมายของสมการบัญชีและงบดุล

สมการบัญชี หมายถึง ความสัมพันธ์ของสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของ ซึ่งต้องมีลักษณะสมดุลกันเสมอ
งบดุล หมายถึง รายงานที่จัดทำขึ้น เพื่อแสดงให้ทราบถึงฐานะการเงินของบุคคลหรือกิจการค้า ณ วันใดวันหนึ่งว่ามีสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของเป็นจำนวนเงินเท่าใด
ประเภทของงบดุล งบดุลแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1. งบดุลแบบบัญชี
2. งบดุลแบบรายงาน
ประโยชน์ของงบดุล คือ ทำให้ทราบฐานะการเงินของบุคคลหรือกิจการค้าว่ามีจำนวนเท่าใด และยังทำให้ทราบว่าจำนวนเงินสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของ ( ทุน ) มีจำนวนเท่าใด
วิธีการจัดทำงบดุล
1. ส่วนหัวของงบดุล ประกอบด้วย 3 บรรทัด ดังนี้
บรรทัดที่ 1 เขียนชื่อบุคคลหรือชื่อกิจการค้า
บรรทัดที่ 2 เขียนคำว่างบดุล
บรรทัดที่ 3 เขียน วัน เดือน ปี ที่จัดทำงบดุล
2. แบ่งงบดุลออกแบบ 2 ด้านๆละเท่ากัน ด้านซ้ายให้เขียนว่า สินทรัพย์ ด้านขวาให้เขียนว่า หนี้สินและส่วนของเจ้าของ
3. ให้เขียนรายการ สินทรัพย์ไว้ด้านซ้าย พร้อมจำนวนเงิน เขียนรายการหนี้สิน และส่วนของ เจ้าของ ( ทุน ) ไว้ด้านขวา พร้อมจำนวนเงิน



ตัวอย่างเรื่อง สมการบัญชีและการทำงบดุล

ตัวอย่างที่ 1 สมการบัญชี
กรณีกิจการไม่มีหนี้สิน สมการบัญชีจะเป็นดังนี้
สินทรัพย์ = ส่วนของเจ้าของ (ทุน)
กรณีกิจการมีหนี้สิน สมการบัญชีจะเป็นดังนี้
สินทรัพย์ = หนี้สิน + ทุน
หรือ ทุน = สินทรัพย์ - หนี้สิน
ตัวอย่างที่ 2 การคำนวณหาสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของ โดยใช้สมการบัญชี

กิจการของนายสุชาติ มีสินทรัพย์ดังนี้ เงินสด 45,000 บาท เงินฝากธนาคาร 65,000 บาท เครื่องตกแต่งร้าน 20,000 บาท อาคาร 600,000 บาท ที่ดิน 400,000 บาท สมมติว่านายสุชาติได้กู้เงินธนาคาร จำนวน 120,000 บาท แสดงว่านายสุชาติมีหนี้สิน 120,000 บาท ให้หาทุนของนายสุชาติ มีเท่าไร
วิธีทำ ให้รวมสินทรัพย์ทั้งหมดของนายสุชาติ ซึ่งเท่ากับ 1,130,000 บาท (45,000+65,000+20,000+600,000+400,000) คือเอาตัวเลขของสินทรัพย์นายสุชาติ มารวมกัน ให้ใช้หลักสมการบัญชีคือ ทุน = สินทรัพย์-หนี้สิน
สินทรัพย์ = 1,130,000
หนี้สิน = 120,000

สมการบัญชี ทุน = สินทรัพย์-หนี้สิน
1,010,000 = 1,130,000 – 120,000
1,010,000 = 1,010,000